Wij interviewden Marleen Wolters, communicatieadviseur en Martijn Kösters, beleidsambtenaar van de gemeente Cranendonck over het proces dat zij doorlopen hebben.

Hoe zijn jullie begonnen?

“Zoals elke gemeente hebben we in 2020 de Transitievisie Warmte opgesteld, deze was vooral technisch van aard. De wijk Heesakker in Budel leek meteen een kansrijke wijk om te gaan starten met een Wijkuitvoeringsplan, omdat er veel gelijksoortige woningen staan en er in die tijd nog potentie werd gezien in een warmtenet. Inmiddels heeft onderzoek uitgewezen dat dit nu niet mogelijk is,” aldus Martijn.

Weetje: de wijk Heesakkers heeft ongeveer 750 huishouden, is 50/50 verdeeld over koop en huur, waarbij de huurwoningen eigendom zijn van woningbouwcorporatie woCom. Het doel is om de wijk voor 2035 aardgasvrij te maken. 

Contact krijgen met bewoners bleek een uitdaging

Marleen vertelt: “In 2021 zijn we gestart met het inzoomen op de wijk Heesakker. Uit de wijkverkenning bleek dat er weinig sociale cohesie was. Er was geen verenigingsleven of een plek waar men samen kon komen en sommige mensen wisten zelfs niet dat ze in de wijk Heesakker woonden. De sociale cohesie opbouwen bleek een enorme uitdaging.

Samen met onze collega , een sociaal makelaar die de oren en ogen in de wijken is, maakten we een plan. Hij wist wie de sleutelfiguren in de wijk waren en legde hiermee als eerste contact. Als eerste stap organiseerden we met deze groep bewoners uit de wijk een wijksafari. Hierbij legden we de basis door vooral te luisteren naar hun behoeften en zorgen.”

Betaalbaarheid en ontzorging

“Na die wijksafari is een eerste bewonersbijeenkomst georganiseerd, om nog verder in gesprek te komen met een bredere groep bewoners. Hieruit leerden we dat betaalbaarheid, ontzorging en samenwerken met lokale- en regionale isolatiepartijen belangrijke uitgangspunten voor bewoners zijn en hiermee belangrijke pijlers voor het Wijkuitvoeringsplan. Een van de instrumenten die we  hebben ingezet is de Gemeentelijke Verduurzamingregeling. Hiermee wordt de financiering van de verduurzaming gekoppeld aan de woning en niet aan de eigenaar. Met dit financieringsinstrument betaalt een bewoner via de gemeentelijke belastingen over een periode van 30 jaar de aangebrachte verduurzamingsmaatregelen terug,” legt Martijn uit.

Voorbeeld: een inwoner verduurzaamt voor 15.000 euro de woning met isolatie, dan krijgt deze jaarlijks een bedrag van circa 500 euro bijgeteld bij de gemeentelijke belastingen. Wanneer de woning verkocht wordt, gaat deze lening door op de volgende eigenaar die desgewenst meteen kan aflossen. Gemeente Cranendonck is een van de eerste gemeenten die dit mogelijk maakt. “Het werkt goed, omdat mensen minder het gevoel van een schuld door een lening hebben. Ook vindt er geen BKR-registratie plaats. Wel werken we nog aan de mogelijkheid om landelijke subsidies beter te koppelen, nu kan dit alleen met lokale subsidies”, vertelt Martijn. 

Samenwerking lokale en regionale installatiebedrijven

Marleen: “Ook hebben we een samenwerking met enkele installatiebedrijven opgezet. Als gemeente mogen we geen selectie maken, dus hebben we alle 75 bedrijven in de regio aangeschreven voor een informatiesessie. 15 bedrijven zijn gekomen en meegenomen in het verhaal rondom het Wijkuitvoeringsplan in Heesakker. Een mooi vervolg is een recente gemeentebrede informatiemarkt over isoleren en ventileren waar zij met een stand aan deelnamen. Belangrijke bijvangst; we konden zorgen voor een eenduidige boodschap naar bewoners toe.”

Uitdagingen

“We zijn de nodige stappen aan het zetten maar lopen ook nog tegen een heleboel zaken aan, zoals netcongestie. Want ook al hebben we als doel om de wijk Heesakker in 2035 van het aardgas af te halen, we hebben nog geen concreet zicht op netverzwaring. Uiteraard werken we hieraan met Enexis, maar onze focus blijft voor nu liggen op het verduurzamen van de woningen, oftewel aardgas-ready maken”, zo sluit Martijn af.

Tips:

• Werk samen met bewoners aan een plan. Iets opleggen geeft weerstand. Iets samen bedenken geeft energie.
• Kijk bij de keuze van de eerste wijk naar de sociale cohesie, dat heb je echt nodig om samen verder te kunnen.
• Bewoners kunnen meer met isoleren en ventileren, dan met aardgasvrij. Het laatste is nog te groot en ver van hun bed.
• Vorm een meedenkteam met koplopers waaraan je vragen kunt voorleggen en waarbij je kunt ophalen. Je hebt echt kartrekkers in de wijk nodig. De technische kant voeg je er daarna makkelijk(er) aan toe.  
• Neem de tijd; samenwerken vraagt om relatiebouwen en dat gaat niet van vandaag op morgen.
• Kijk voor meer informatie over de WUP Heesakker in Budel op: Wijk voor wijk aardgasvrij | Cranendonck

 

In het meedenkteam zat een ontevreden huurder van de woningbouwcorporatie. Doordat woCom ook meedeed in dit team kwam dit direct aan de orde en werd het opgelost. Vervolgens was deze huurder zo enthousiast dat deze nu een bio-based geïsoleerde zolder heeft en als eerste huurder een warmtepomp. Kortom, deze bewoner is nu onze grootste ambassadeur in de wijk.